Hiện nay cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ, dễ dàng nhận ra hầu hết các trạm biến áp đều được đầu tư SCADA. SCADA trong hệ thống điện đóng vai trò rất quan trọng trong việc giám sát, điều hành lưới điện.
Vậy SCADA là gì chức năng trong hệ thống điện ra sao? Hôm nay Vnatech sẽ cùng các bạn tìm hiểu vấn đề này nhé!
Mô tả SCADA trong hệ thống điện
SCADA tiếng Anh là Supervisory Control And Data Acquisition. Hiểu đơn giản đây là hệ thống điều khiển giám sát và thu thập dữ liệu. SCADA là một công cụ tự động hóa, dùng kỹ thuật vi xử lý – PLC/RTU để trợ giúp điều hành kỹ thuật ởcác hệ thống tự động công nghiệp cũng như hệ thống điện.
Hệ thống này cung cấp cho người vận hành những thông tin quan trọng của đối tượng cần quan tâm và cho phép thực hiện các lệnh điều khiển cần thiết về phía đối tượng để đảm bảo cho hệ thống hoạt động an toàn và có hiệu quả.
Với lưới điện phức tạp việc vận hành lưới điện sẽ ngày càng khó khăn hơn . Bởi vậy, việc đầu tư nâng cấp các hệ thống SCADA/EMS cũng như các trạm điện được trang bị hệ thống tự động hóa là cần thiết.
Chức năng chung của SCADA trong hệ thống điện
Hệ thống SCADA thực hiện chức năng thu thập dữ liệu từ xa, các số liệu về sản lượng, các thông số vận hành ở các trạm biến áp thông qua đường truyền số liệu được truyền về trung tâm, lưu trữ ở hệ thống máy tính chủ.
- Dùng các cơ sở số liệu đó: Để cung cấp những dịch vụ về điều khiển giám sát hệ thống điện
- Hiển thị các trạng thái về quá trình hoạt động của thiết bị điện, hiển thị đồ thị, hiển thị sự kiện, báo động, hiển thị báo cáo sản xuất.
- Thực hiện điều khiển từ xa quá trình Đóng /Cắt máy cắt, dao cách ly, dao tiếp địa, thay đổi các giá trị của đầu phân áp máy biến thế, đặt giá trị của rơle…
- Thực hiện các dịch vụ: Về truyền số liệu trong hệ v à ra ngoài hệ, việc đọc viết số liệu lên PLC /RTU, trả lời các bản tin yêu cầu của cấp trên về số liệu, về thao tác
- Một hệ SCADA kết hợp phần cứng lẫn phần mềm vi tính để tự động hóa việc điều khiển giám sát cho một đối tượng trong hệ thống điện .
Thành phần chính của SCADA trong hệ thống điện
Một hệ thống cơ bản gồm nhiều thành phần, toàn bộ các thiết bị trên được kết nối thông qua một hệ thống mạng cục bộ LAN.
- Máy tính chủ SCADA.
- Máy tính chủ giao diện người dùng MMI (Man Machine Interface).
- Máy tính chủ liên kết dữ liệu ICCP (Inter Control Center Protocol).
- Máy tính chủ Lưu trữ dữ liệu HIS (Historical Information System).
- Máy tính chủ Mô phỏng đào tạo điều độ viên theo thời gian thực DTS (Dispatcher
- Training Simulator) và Hệ thống phát triển DS (Development System).
- Máy tính chủ ứng dụng (Application Serve
- Các Trạm làm việc (Workstation PC).
- Hệ thống hiển thị VPS (Video Projector System).
- Thiết bị tiền xử lý thông tin CFE (Communication Front End Proccessor).
- Thiết bị tập trung Modem.
- Hệ thống thu nhận và phân phối tín hiệu đồng bộ về tinh GPS (Global Position System)
Nguyên tắc làm việc của hệ thống SCADA trong hệ thống điện
Thu thập dữ liệu:
Dữ liệu từ các trạm biến áp và các nhà máy điện được chia làm ba loại chính:
- Dữ liệu trạng thái: trạng thái các máy cắt, dao cách ly, dao tiếp địa, trạng thái vị trí các khoá điều khiển từ xa/ tại chỗ v.v… Cảnh báo của các bảo vệ .
- Dữ liệu tương tự: Công suất tác dụng MW, phản kháng MVAr, điện áp, dòng điện, vị trí nấc biến áp, tần số v.v…
- Dữ liệu tích luỹ theo thời gian: Điện năng kWh, kVArh v.v…
Điều khiển:
Lệnh điều khiển từ hệ thống SCADA của trung tâm điều độ hoặc từ Local HMI tại trạm thông qua kênh truyền gửi đến RTU (hoặc SAS), các lệnh điều khiển có thể là:
- Lệnh đóng cắt máy cắt, dao cách ly, dao tiếp địa (open/close).
- Lệnh điều khiển tăng giảm (Raise/Lower) nấc máy biến áp
- Các lệnh điều khiển chạy dừng (Run/Stop) các nhóm quạt, lệnh giải trừ Lockout, lệnh Reset LED…
- Lệnh điều khiển thay đổi giá trị đặt (Setpoint).
Giám sát:
Dữ liệu thu thập từ các trạm về trung tâm điều khiển sẽ được máy tính xử lý:
- Hiển thị trên các sơ đồ, bảng biểu và các dạng đồ thị xu hướng.
- Đối với dữ liệu trạng thái (máy cắt, dao cách ly, cảnh báo v.v…) khi phát hiện ra có sự thay đổi trạng thái hệ thống SCADA sẽ phát cảnh báo bằng âm thanh và dòng thông báo để lôi kéo sự chú ý của người vận hành.
- Đối với dữ liệu giá trị đo xa, dữ liệu nhận được sẽ được kiểm tra so sánh với các ngưỡng dưới và ngưỡng trên (đã được định trước), nếu giá trị đo được bị vi phạm thì hệ thống sẽ phát cảnh báo cho người vận hành.
Hiện nay công nghệ SCADA được ưu tiên áp dụng trong các nhà máy, xí nghiệp. Do nhập thiết bị của nhiều nước công nghiệp tiên tiến nên SCADA tại nước ta rất đa dạng về mẫu mã, cấu trúc, về chuẩn và chủng loại. Nhưng là một hệ thống công nghiệp mới nên hệ thống SCADA phần lớn cũng là hệ theo chuẩn công nghiệp chung.
Trên đây là một số thông tin tìm hiểu về SCADA trong hệ thống điện. Có thắc mắc hay cần thêm thông tin gì các bạn cứ liên hệ Vnatech nhé!
Thông tin liên hệ
CÔNG TY CỔ PHẦN PHÁT TRIỂN VÀ CHUYỂN GIAO CÔNG NGHỆ VIỆT NAM.
VPGD: VT09-BT02 – KĐT Xa La – Hà Đông – Hà Nội.
MST: 01 05 158 192
Website: https://vnatech.com.vn
Email: contact@vnatech.com.vn
Hotline: 0903 418 369 / 0977 550 085
ĐT: 024 668 3 261 / 098 311 7863
