Phần mềm MES kiểm soát sản xuất cơ khí, chính là công cụ then chốt giúp kiểm soát toàn bộ quy trình sản xuất cơ khí một cách hiệu quả, minh bạch và chính xác. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về phần mềm MES kiểm soát sản xuất cơ khí, lợi ích và các tính năng nổi bật.
Phần mềm MES là gì? Vai trò trong sản xuất cơ khí
Phần mềm MES là hệ thống quản lý sản xuất trực tiếp tại hiện trường (shop floor), kết nối chặt chẽ giữa các thiết bị máy móc, công nhân và bộ phận quản lý. MES cung cấp dữ liệu thời gian thực về trạng thái sản xuất, chất lượng và tiến độ công việc, giúp nhà máy cơ khí:
- Kiểm soát chặt chẽ từng bước sản xuất
- Giảm thiểu lỗi và phế phẩm
- Tối ưu sử dụng máy móc và nhân lực
- Đáp ứng chính xác các đơn hàng và yêu cầu kỹ thuật.

Tại sao cần phần mềm MES kiểm soát sản xuất cơ khí?
Giảm thiểu rủi ro và sai sót trong quá trình gia công
- Thực trạng: Quy trình gia công cơ khí như phay, tiện, mài, lắp ráp… vốn có tính chính xác cao, yêu cầu kiểm soát chặt chẽ về kỹ thuật và thông số máy móc.
- Tác động khi không có MES: Sai sót khó được phát hiện kịp thời. Sản phẩm lỗi chỉ phát hiện ở khâu kiểm tra cuối, gây lãng phí toàn bộ công đoạn trước đó. Tăng phế phẩm, dẫn đến thiệt hại lớn về chi phí và uy tín.
- Lợi ích MES mang lại: Theo dõi theo thời gian thực từng công đoạn. Tự động cảnh báo khi có sai lệch hoặc bất thường. Giúp khắc phục nhanh chóng, giảm đáng kể khiếu nại khách hàng và chi phí xử lý hậu quả.
Nâng cao năng suất và hiệu quả vận hành
- Thực trạng: Nhiều nhà máy cơ khí vẫn vận hành dựa vào ghi chép thủ công, hoặc thiếu hệ thống quản lý đồng bộ.
- Hệ quả: Chậm tiến độ sản xuất do thông tin bị gián đoạn. Khó điều phối nhân sự, máy móc, nguyên liệu hợp lý.
- Vai trò của MES: Tự động hóa ghi nhận dữ liệu sản xuất, cập nhật tiến độ chính xác theo từng lệnh. Phân bổ khối lượng công việc thông minh, tránh tình trạng máy rảnh người chờ.
- Rút ngắn chu kỳ sản xuất, nâng cao năng suất từ 20–30% là điều hoàn toàn khả thi.
Quản lý chất lượng toàn diện và truy xuất sản phẩm
- Vấn đề phổ biến: Thiếu công cụ kiểm soát chất lượng theo chuỗi liên tục khiến các lỗi kỹ thuật bị bỏ sót.
- Ghi nhận các chỉ số kỹ thuật theo từng công đoạn: nhiệt độ, độ nhám, độ chính xác kích thước,…
- Cho phép truy xuất nguồn gốc lỗi, xác định công đoạn gây lỗi, từ đó khắc phục chính xác và cải tiến quy trình.
- Dễ dàng tạo báo cáo chất lượng đáp ứng yêu cầu ISO, khách hàng quốc tế hoặc quy định nội bộ.
Tối ưu chi phí vận hành và bảo trì
- Thách thức khi chưa có MES: Máy móc hỏng đột ngột gây gián đoạn sản xuất, tổn thất đơn hàng. Bảo trì thủ công hoặc cảm tính dẫn đến quá bảo trì hoặc thiếu bảo trì. MES giải quyết bài toán này bằng cách:
- Thu thập dữ liệu cảm biến (IoT): độ rung, tốc độ, thời gian vận hành,…
- Phân tích xu hướng để dự báo hư hỏng, lập kế hoạch bảo trì định kỳ đúng thời điểm.
- Giảm chi phí sửa chữa khẩn cấp, kéo dài tuổi thọ thiết bị, tránh tình trạng dừng dây chuyền giữa ca

Lợi ích khi triển khai phần mềm MES trong sản xuất cơ khí
Tăng năng suất sản xuất lên đến 20–30%
- Tự động cập nhật tiến độ sản xuất theo thời gian thực.
- Phân công công việc hợp lý giữa các công đoạn và máy móc.
- Giảm thời gian chết của thiết bị do chờ nguyên liệu, chờ lệnh hoặc chờ người vận hành.
- Tác động thực tế: Sản phẩm được gia công liên tục. Dây chuyền hoạt động ổn định và nhân công được điều phối hiệu quả hơn.
Giảm tỷ lệ lỗi và phế phẩm 10–15%
- MES kiểm soát chất lượng tại từng công đoạn: từ nhập nguyên liệu, gia công, kiểm tra kỹ thuật đến đóng gói.
- Tích hợp với cảm biến và PLC, phần mềm phát hiện sai số hoặc các thông số ngoài chuẩn ngay lập tức, giúp khắc phục kịp thời.
- Ghi nhận lịch sử sản xuất và lỗi, cho phép truy xuất nguyên nhân và cải tiến quy trình.
Tiết kiệm chi phí bảo trì đến 25%
- MES sử dụng dữ liệu vận hành máy móc (run-time, chu kỳ hoạt động, nhiệt độ, độ rung,…) để dự báo thời điểm cần bảo trì.
- Chuyển từ bảo trì phản ứng sang bảo trì dự đoán: Giảm đáng kể chi phí do tránh được hỏng hóc bất ngờ, máy dừng giữa ca sản xuất.
- Giảm chi phí nhân công bảo trì, giảm thời gian khởi động lại hệ thống.
Giao hàng đúng hạn hơn 95%
- Nhờ vào việc lập lịch sản xuất chính xác, theo dõi tiến độ lệnh sản xuất theo thời gian thực, MES giúp đảm bảo hoàn thành đơn hàng đúng tiến độ.
- Phần mềm còn cảnh báo sớm các nguy cơ chậm trễ, giúp quản lý can thiệp kịp thời.
- Đảm bảo cam kết với khách hàng, xây dựng hình ảnh doanh nghiệp chuyên nghiệp, uy tín trong ngành gia công cơ khí.
Tăng khả năng minh bạch và kiểm soát toàn bộ quy trình

- MES ghi nhận và báo cáo từng thao tác, từng bước sản xuất. Tạo nên bức tranh toàn diện về hoạt động nhà máy.
- Ban lãnh đạo có thể ra quyết định nhanh chóng, dựa trên dữ liệu trực quan: hiệu suất máy móc, năng suất từng công đoạn, tỷ lệ lỗi,…
- Tạo nền tảng cho chuyển đổi số, giúp nhà máy vận hành theo mô hình hiện đại, giảm phụ thuộc vào con người.
Thông tin liên hệ
CÔNG TY CỔ PHẦN PHÁT TRIỂN VÀ CHUYỂN GIAO CÔNG NGHỆ VIỆT NAM.
VPGD: VT09-BT02 – KĐT Xa La – Hà Đông – Hà Nội.
MST: 01 05 158 192
WEBSITE:: www.vnatech.com.vn
Email: contact@vnatech.com.vn
Hotline: 0903 418 369 / 0977 550 085
ĐT: 024 668 3 261 / 098 311 7863