Phần mềm MES cho nhà máy gia công cơ khí, việc số hóa và tự động hóa các hoạt động sản xuất đang trở thành xu hướng tất yếu. Đặc biệt với các nhà máy gia công cơ khí, nơi yêu cầu cao về độ chính xác, chất lượng và tiến độ, phần mềm MES (Manufacturing Execution System) đang đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao hiệu quả sản xuất, tối ưu nguồn lực và cải thiện khả năng cạnh tranh. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ phần mềm MES là gì, vai trò và lợi ích khi triển khai trong nhà máy gia công cơ khí, cũng như các tiêu chí lựa chọn phần mềm MES phù hợp với đặc thù ngành cơ khí chính xác.
Với nhà máy gia công cơ khí, MES giúp
- Theo dõi trực tuyến tình trạng máy CNC, máy tiện, máy phay, máy cắt…
- Quản lý đơn hàng nhỏ lẻ đến sản xuất hàng loạt.
- Giám sát chất lượng theo từng công đoạn.
- Tối ưu thời gian thiết lập máy và giảm thời gian chết.
- Đồng bộ dữ liệu với hệ thống ERP, IoT, SCADA….

Ứng dụng thực tế của MES trong nhà máy gia công cơ khí
Doanh nghiệp sản xuất khuôn mẫu
- MES giúp giám sát quy trình sản xuất khuôn theo từng công đoạn, ghi nhận dữ liệu thời gian thực, hỗ trợ phát hiện chậm tiến độ, sai số gia công.
- Theo dõi lịch sử bảo trì máy CNC – máy móc thường hoạt động liên tục và hao mòn nhanh, việc lên lịch bảo trì định kỳ giúp tránh sự cố đột ngột và giảm thiểu thời gian chết máy.
- MES hỗ trợ quản lý lệnh sản xuất cá thể hóa, phù hợp với đặc thù sản xuất đơn chiếc hoặc theo đơn đặt hàng.
- Giá trị mang lại: Giảm thiểu sai sót kỹ thuật. Tăng độ tin cậy của sản phẩm khuôn mẫu. Nâng cao uy tín với khách hàng ngành nhựa, đúc, ép khuôn…
Nhà máy gia công chi tiết cơ khí chính xác
- Tích hợp các cảm biến IoT như cảm biến rung, nhiệt, độ lệch trục, tốc độ spindle (trục chính) nhằm thu thập dữ liệu vận hành máy móc CNC, từ đó phân tích xu hướng và dự đoán lỗi kỹ thuật.
- MES lưu lại kết quả kiểm tra chất lượng (QC) theo từng ca sản xuất hoặc từng batch, giúp giảm khả năng hàng lỗi lọt ra ngoài.
- Hệ thống hỗ trợ cảnh báo khi thông số sản phẩm vượt giới hạn cho phép, giúp QC kịp thời phát hiện sai lệch.
- Giá trị mang lại: Đảm bảo sản phẩm đạt độ chính xác cao. Giảm phế phẩm, tiết kiệm chi phí vật tư. Dễ dàng đạt các tiêu chuẩn ISO, IATF, đặc biệt là khi cung ứng cho ngành ô tô, hàng không.
Công ty cung ứng phụ tùng cơ khí
- MES cho phép quản lý đồng thời nhiều lệnh sản xuất nhỏ lẻ, điều phối nhân sự và máy móc một cách tối ưu để không bị lãng phí năng lực.
- Khi có sự cố kỹ thuật hoặc phản hồi từ khách hàng, MES cho phép truy xuất đầy đủ: công đoạn sản xuất, người thao tác, máy móc sử dụng, thời gian gia công, thông số kỹ thuật, kết quả đo kiểm…
- Cải thiện độ chính xác trong lập lịch sản xuất, tránh trễ đơn hàng hoặc giao nhầm sản phẩm.
- Giá trị mang lại: Gia tăng khả năng đáp ứng đơn hàng nhỏ, gấp. Nâng cao dịch vụ hậu mãi và niềm tin khách hàng. Bảo vệ doanh nghiệp trước rủi ro khiếu nại hay kiểm tra chất lượng sau bán.

Các chức năng chính của phần mềm MES (Manufacturing Execution System)
Lập kế hoạch và điều độ sản xuất (Scheduling & Dispatching)
- MES hỗ trợ lập kế hoạch sản xuất chi tiết theo thời gian thực, phân bổ công việc cho máy móc và công nhân.
- Có khả năng điều chỉnh lịch sản xuất linh hoạt khi có thay đổi từ đơn hàng, nguyên liệu hay hỏng hóc máy.
- Vai trò trong nhà máy cơ khí: Đặc biệt hữu ích với những nhà máy cơ khí có nhiều đơn hàng nhỏ, yêu cầu kỹ thuật khác nhau. Tối ưu hóa sử dụng máy CNC, máy tiện, máy phay… theo năng suất thực tế.
- Lợi ích: Tránh tình trạng máy chờ, nhân công không hoạt động. Đảm bảo đúng tiến độ giao hàng cho từng khách.
Giám sát và thu thập dữ liệu sản xuất (Production Data Collection)
- MES thu thập dữ liệu từ máy móc CNC, PLC, cảm biến IoT theo thời gian thực: tốc độ, thời gian hoạt động, dừng máy, lỗi, rung, nhiệt… Ghi nhận toàn bộ hoạt động sản xuất tại từng công đoạn.
- Vai trò trong nhà máy cơ khí: Cần thiết để theo dõi tình trạng gia công chi tiết có độ chính xác cao. Dữ liệu phục vụ phân tích năng suất, phân tích nguyên nhân lỗi.
- Lợi ích: Giảm sai sót, phát hiện bất thường kịp thời. Là nền tảng cho các chương trình cải tiến năng suất. Kiểm soát chất lượng (Quality Management)
- Mô tả: Cho phép theo dõi, lưu trữ và phân tích dữ liệu đo kiểm như: độ nhám, sai số kích thước, độ đồng tâm, độ cứng… Tích hợp biểu mẫu kiểm tra (QC) theo từng loại sản phẩm, từng khách hàng.
- Vai trò trong nhà máy cơ khí: Đảm bảo chất lượng chi tiết cơ khí đúng yêu cầu kỹ thuật. Bắt buộc với các công ty cung cấp cho ngành ô tô, hàng không, thiết bị y tế…
- Lợi ích: Tăng tỷ lệ đạt yêu cầu lần đầu (First Pass Yield). Giảm chi phí bảo hành, loại bỏ hàng lỗi sớm.
Truy xuất nguồn gốc sản phẩm (Traceability)

- Mô tả: MES cho phép truy xuất toàn bộ lịch sử sản xuất của một sản phẩm: từ nguyên liệu, công đoạn, máy móc, nhân viên, kết quả đo kiểm…
- Vai trò trong nhà máy cơ khí: Cực kỳ quan trọng trong ngành sản xuất chi tiết theo bản vẽ, hoặc sản phẩm có tính an toàn cao (ô tô, thiết bị y tế). Hỗ trợ xử lý khiếu nại, điều tra nguyên nhân lỗi.
- Lợi ích: Tăng uy tín với khách hàng. Dễ dàng đạt tiêu chuẩn ISO, IATF 16949, AS9100… Quản lý bảo trì thiết bị (Maintenance Management)
- Mô tả: Theo dõi số giờ chạy máy, cảnh báo lịch bảo trì định kỳ hoặc theo tình trạng (predictive maintenance). Quản lý thông tin kỹ thuật máy móc, nhật ký sửa chữa.
- Vai trò trong nhà máy cơ khí: Máy gia công cơ khí như CNC, EDM, máy cắt dây… đòi hỏi độ ổn định cao và chi phí bảo trì lớn. Hệ thống giúp giảm downtime và kéo dài tuổi thọ máy.
- Lợi ích: Chủ động lên lịch bảo trì, tránh hỏng đột ngột. Tiết kiệm chi phí sửa chữa lớn.
Thông tin liên hệ
CÔNG TY CỔ PHẦN PHÁT TRIỂN VÀ CHUYỂN GIAO CÔNG NGHỆ VIỆT NAM.
VPGD: VT09-BT02 – KĐT Xa La – Hà Đông – Hà Nội.
MST: 01 05 158 192
WEBSITE:: www.vnatech.com.vn
Email: contact@vnatech.com.vn
Hotline: 0903 418 369 / 0977 550 085
ĐT: 024 668 3 261 / 098 311 7863


