Phần mềm MES trong chuyển đổi số nhà máy cơ khí

Phần mềm MES trong chuyển đổi số nhà máy cơ khí, chuyển đổi số trong ngành cơ khí không còn là xu hướng, mà đã trở thành yêu cầu tất yếu. Để đạt được điều đó, doanh nghiệp cần một giải pháp trung tâm để quản lý sản xuất – và MES (Manufacturing Execution System) chính là “bộ não vận hành” nhà máy thông minh hiện đại.

MES là gì? Vì sao là trụ cột trong chuyển đổi số nhà máy cơ khí?

MES (Manufacturing Execution System) là hệ thống quản lý thực thi sản xuất, giúp kiểm soát toàn bộ quy trình tại xưởng sản xuất từ nguyên liệu đầu vào đến thành phẩm cuối cùng – theo thời gian thực.

Trong môi trường gia công cơ khí – vốn đặc thù bởi:

• Đa dạng máy móc (CNC, tiện, phay, hàn…),
• Quy trình phức tạp, nhiều công đoạn,
• Yêu cầu độ chính xác cao,
• MES đóng vai trò là trung tâm điều phối thông minh, kết nối giữa con người máy móc dữ liệu để chuyển đổi sản xuất từ thủ công sang tự động, số hóa và tối ưu.

Vai trò của MES trong chuyển đổi số nhà máy cơ khí

Số hóa toàn bộ quy trình sản xuất

• MES (Manufacturing Execution System) giúp biến quy trình sản xuất thủ công sang dạng số hóa:
• Tự động ghi nhận dữ liệu từ máy móc CNC, robot, thiết bị đo kiểm.
• Thay thế hoàn toàn các biểu mẫu giấy và thao tác nhập liệu thủ công.
• Dễ dàng theo dõi tiến độ sản xuất, hiệu suất máy, trạng thái từng công đoạn… theo thời gian thực.
• Ý nghĩa trong chuyển đổi số: Cung cấp nền tảng dữ liệu sản xuất chính xác và kịp thời, làm cơ sở để tự động hóa và tối ưu hóa vận hành.

Kết nối và đồng bộ với các hệ thống khác

• MES đóng vai trò như “bộ điều phối trung tâm”, liên kết dữ liệu sản xuất với các hệ thống quan trọng khác:
• ERP (Enterprise Resource Planning): Đồng bộ kế hoạch sản xuất, đơn hàng, tồn kho.
• WMS (Warehouse Management System): Quản lý nguyên vật liệu, tồn kho, xuất nhập kho.
• Hệ thống IoT và cảm biến: Nhận dữ liệu từ thiết bị thực tế như máy CNC, máy cắt, robot hàn, hệ thống đo kiểm…
• Ý nghĩa trong chuyển đổi số: Giúp tạo nên mạng lưới sản xuất thông minh (Smart Manufacturing) – nơi mọi thành phần trong nhà máy được kết nối, điều phối hiệu quả.

Quản lý chất lượng và truy xuất nguồn gốc tự động

• MES hỗ trợ quản lý chất lượng sản phẩm từ đầu vào đến đầu ra:
• Ghi nhận thông số kỹ thuật từng công đoạn.
• Gắn mã truy xuất cho từng lô hàng, chi tiết sản phẩm.
• Lưu trữ kết quả kiểm tra chất lượng (QC, QA).
• Tự động báo lỗi, dừng máy khi phát hiện thông số sai lệch.
•  Ý nghĩa trong chuyển đổi số: Tăng tính minh bạch, đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe về truy xuất nguồn gốc trong ngành cơ khí, đặc biệt khi xuất khẩu sang thị trường EU, Mỹ, Nhật…

Tối ưu hiệu suất máy móc và tài nguyên

• MES giúp: Giám sát thiết bị theo thời gian thực (đang chạy, chờ, lỗi…). Phân tích nguyên nhân dừng máy, tính toán OEE (hiệu suất tổng thể thiết bị).
• Đề xuất lập lịch sản xuất tối ưu, tránh xung đột tài nguyên.
• Ý nghĩa trong chuyển đổi số: Tăng hiệu quả sử dụng tài sản cố định (máy móc), kéo dài tuổi thọ thiết bị, giảm lãng phí và chi phí vận hành.

Cung cấp dữ liệu phân tích và hỗ trợ ra quyết dịnh

MES tạo ra các dashboard và báo cáo phân tích chuyên sâu:

• Theo dõi KPI từng ca/kíp.
• So sánh hiệu suất giữa các dây chuyền, nhóm công nhân.
• Dự báo sản lượng, thời gian hoàn thành đơn hàng.
• Ý nghĩa trong chuyển đổi số: Biến dữ liệu thành giá trị, giúp nhà quản lý ra quyết định nhanh, chính xác và có cơ sở – thay vì cảm tính.

Các chức năng cốt lõi của MES trong nhà máy cơ khí

Lập kế hoạch và phân công sản xuất chi tiết

MES cho phép lập kế hoạch sản xuất dựa trên năng lực thực tế của máy móc, nhân công và tiến độ đơn hàng. Từ đó:

• Tự động phân bổ công việc đến từng máy tiện, máy phay, máy cắt laser, robot hàn…
• Hạn chế tình trạng máy nhàn rỗi hoặc phân công sai năng lực thiết bị.
• Linh hoạt điều chỉnh kế hoạch khi có sự cố (máy hỏng, thiếu vật tư…).
• Lợi ích: Giảm lãng phí thời gian, đảm bảo tiến độ sản xuất, tăng khả năng phản ứng nhanh với thay đổi.

Theo dõi quá trình gia công theo thời gian thực

• Đây là chức năng trọng yếu trong MES: giám sát toàn bộ thiết bị công đoạn trong thời gian thực (real-time).
• Ghi nhận trạng thái từng máy: đang chạy, tạm dừng, bảo trì, sự cố.
• Ghi nhận dữ liệu sản xuất: tốc độ trục chính, lượng cắt, thời gian gia công từng chi tiết.
• Hỗ trợ thông qua kết nối trực tiếp với máy CNC, PLC, cảm biến IoT.
• Lợi ích: Nhà quản lý nắm bắt tình trạng dây chuyền ngay lập tức, phát hiện bất thường sớm, giảm thời gian chết máy.

Quản lý và truy xuất nguồn gốc sản phẩm

MES ghi lại toàn bộ hành trình của từng sản phẩm từ nguyên vật liệu, công đoạn, máy móc, công nhân tham gia, đến kết quả kiểm tra chất lượng.Mỗi chi tiết cơ khí được gắn mã truy xuất riêng (serial hoặc barcode).

• Truy ngược được toàn bộ quá trình khi có lỗi hoặc yêu cầu của khách hàng.
• Liên kết chặt chẽ với hệ thống ERP, kho (WMS) và QC.
• Lợi ích: Đảm bảo minh bạch kiểm soát trách nhiệm rõ ràng, đáp ứng yêu cầu ISO, khách hàng quốc tế.
• Ghi nhận và kiểm soát chất lượng

Chất lượng trong sản xuất cơ khí cần theo dõi từ đầu đến cuối. MES giúp

• Ghi nhận kết quả đo kiểm từng chi tiết tại từng công đoạn.
• Đánh giá tỷ lệ lỗi theo ca, máy, công nhân.
• Cảnh báo khi dữ liệu vượt sai số kỹ thuật hoặc không đạt chuẩn.
• Lợi ích: Ngăn lỗi lan rộng, giảm phế phẩm, bảo đảm chất lượng đồng đều và truy xuất dễ dàng khi có lỗi phát sinh.

Phân tích hiệu suất và tối ưu hóa sản xuất (OEE)

MES cung cấp dashboard trực quan và báo cáo chi tiết theo các chỉ số như:

• OEE (Overall Equipment Effectiveness) hiệu suất tổng thể thiết bị.
• Tỷ lệ phế phẩm tỷ lệ đạt.
• Tình trạng giao hàng đúng hạn.
• Nguyên nhân gây dừng máy chậm tiến độ.
• Lợi ích: Cơ sở dữ liệu để ra quyết định cải tiến, nâng cao năng suất, giảm chi phí sản xuất.

Tích hợp hệ thống và tự động hóa dữ liệu

• MES là “trung tâm” trong hệ sinh thái nhà máy thông minh:
• Kết nối 2 chiều với hệ thống ERP (kế hoạch đơn hàng).
• Tích hợp với WMS (quản lý kho) để theo dõi nguyên vật liệu thành phẩm.
• Nhận dữ liệu tự động từ máy móc, cảm biến, SCADA hoặc IoT Gateway.
• Lợi ích: Dữ liệu không bị đứt đoạn, thao tác thủ công được tối thiểu hóa, mọi bộ phận được đồng bộ

Thông tin liên hệ

CÔNG TY CỔ PHẦN PHÁT TRIỂN VÀ CHUYỂN GIAO CÔNG NGHỆ VIỆT NAM.

VPGD: VT09-BT02 – KĐT Xa La – Hà Đông – Hà Nội.

MST: 01 05 158 192

WEBSITE:: www.vnatech.com.vn

Email:   contact@vnatech.com.vn

Hotline:  0903 418 369   / 0977 550 085

ĐT: 024 668 3 261 / 098 311 7863